Χρήστος Αγοραστός: Νέα πανευρωπαϊκή επενδυτική πλατφόρμα για οικονομικά προσιτή και βιώσιμη στέγαση

18/03/2025 • 13:13

Γράφει ο Χρήστος Αγοραστός

Ο επίτροπος Ενέργειας και Στέγασης Dan Jørgensen προσχωρεί στην Πρόεδρο του Ομίλου ΕΤΕπ, Nadia Calviño, για να αρχίσει να θέτει τα θεμέλια μιας πανευρωπαϊκής επενδυτικής πλατφόρμας για οικονομικά προσιτή και βιώσιμη στέγαση. Η πρωτοβουλία αυτή υπογραμμίζει τη σημασία της διασφάλισης πιο οικονομικά προσιτής και βιώσιμης στέγασης σε μια παραγωγική οικονομία.

Στο φόρουμ της ΕΤΕπ, ο Όμιλος ΕΤΕπ ανακοίνωσε την επικείμενη έναρξη του σχεδίου δράσης της ΕΤΕπ για τη στήριξη της στέγασης, το οποίο περιλαμβάνει μια νέα πύλη μονοαπευθυντικής θυρίδας για τη στέγαση, την παροχή συμβουλών και χρηματοδότησης για τη στήριξη της καινοτομίας στον κατασκευαστικό τομέα, την κατασκευή οικονομικά προσιτών κατοικιών και την επένδυση στην ενεργειακή απόδοση και την ανακαίνιση του αποθέματος κατοικιών σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η ΕΤΕπ σχεδιάζει επενδύσεις ύψους περίπου 10 δισ. ευρώ για την επόμενη διετία.

Το σχέδιο δράσης της ΕΤΕπ και η πύλη μιας στάσης αποτελούν βασικά δομικά στοιχεία της πανευρωπαϊκής επενδυτικής πλατφόρμας στην οποία εργάζονται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η ΕΤΕπ και είναι ανοικτές σε άλλους παράγοντες, όπως οι εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες και τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο Όμιλος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) συνεργάζονται με τις εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες της Ευρώπης και τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (ΔΧΟ) για την ανάπτυξη νέων ευκαιριών χρηματοδότησης για οικονομικά προσιτή και βιώσιμη στέγαση σε ολόκληρη την Ευρώπη. Στο Φόρουμ του Ομίλου ΕΤΕπ στο Λουξεμβούργο ο Ευρωπαίος Επίτροπος για την Ενέργεια και τη Στέγαση Dan Jørgensen και η Πρόεδρος του Ομίλου ΕΤΕπ, Nadia Calviño, υπογράμμισαν τη σημασία της αντιμετώπισης μιας από τις πιο πιεστικές ανησυχίες των πολιτών και των κυβερνήσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η έκκλησή τους έρχεται καθώς ο Όμιλος ΕΤΕπ ολοκληρώνει τις εργασίες για ένα σχέδιο δράσης για προσιτή και βιώσιμη στέγαση με προγραμματισμένες επενδύσεις ύψους περίπου 10 δισ. ευρώ κατά την επόμενη διετία. Το σχέδιο της ΕΤΕπ θα στηρίξει τις τοπικές και εθνικές προσπάθειες για την κατασκευή πιο οικονομικά προσιτών κατοικιών, την ανακαίνιση του υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος ώστε να είναι ενεργειακά αποδοτικότερο και να ενθαρρύνει πιο βιώσιμα και καινοτόμα οικοδομικά υλικά και εξοπλισμό.

Η ΕΤΕπ εγκαινίασε επίσης μια πύλη στέγασης, μια μονοαπευθυντική θυρίδα για τη στήριξη των τελικών δικαιούχων ώστε να έχουν πρόσβαση σε συμβουλές και χρηματοδότηση. Η επένδυση του Ομίλου ΕΤΕπ αποσκοπεί στην παροχή 1,5 εκατ. νέων ή ανακαινισμένων κατοικιών σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το σχέδιο δράσης της ΕΤΕπ και η δικτυακή πύλη αποτελούν βασικά δομικά στοιχεία για την πανευρωπαϊκή επενδυτική πλατφόρμα, η οποία θα είναι ανοικτή σε άλλους παράγοντες, όπως οι ΕΑΤ και οι ΔΧΟ. Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανάπτυξης εξέφρασε επίσης το ενδιαφέρον του για συμμετοχή.

Η έλλειψη οικονομικά προσιτής στέγασης στην Ευρώπη, ιδίως στις μεγαλύτερες πόλεις, επισημαίνεται ως αυξανόμενη ανησυχία σε σχέση με την οικονομική ανάπτυξη και την παραγωγικότητα της Ευρώπης στην έρευνα επενδύσεων του Ομίλου ΕΤΕπ με βάση την ανατροφοδότηση από περίπου 13,000 ευρωπαϊκές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ).

Η έκθεση, που παρουσιάστηκε αυτή την εβδομάδα στο Φόρουμ, σημειώνει επίσης τη χαμηλή παραγωγικότητα και την ανεπαρκή καινοτομία στον ευρωπαϊκό κατασκευαστικό τομέα, αυξάνοντας το κόστος και το χρόνο υλοποίησης των στεγαστικών έργων. Ταυτόχρονα, το κόστος της ενέργειας και ο αντίκτυπος των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα αποτελούν επίσης πηγή ανησυχίας. Τα δύο τρίτα της κατανάλωσης ενέργειας των νοικοκυριών χρησιμοποιούνται για τη θέρμανση κατοικιών και, με 46 εκατομμύρια Ευρωπαίους που ζουν σε ενεργειακή φτώχεια, η ενεργειακή απόδοση του αποθέματος κατοικιών της Ευρώπης αποτελεί βασικό σημείο εστίασης.

Σε στενή συνεργασία με την Επιτροπή και τη νέα ειδική ομάδα της για τη στέγαση στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σχεδίου Προσβάσιμης Στέγασης, καθώς και με τα κράτη μέλη, τις περιφέρειες, τις πόλεις και τις εθνικές τράπεζες και τους ΔΧΟ, ο Όμιλος ΕΤΕπ αποσκοπεί στην αύξηση της προσφοράς οικονομικά προσιτής και βιώσιμης στέγασης στην ΕΕ. Η προσέγγιση βασίζεται σε τέσσερις πυλώνες, οι οποίοι παρέχουν το γενικό πλαίσιο για τα μέτρα που περιγράφονται κατωτέρω:

Εταιρικές σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις ΕΑΑΤ/ΔΧΟ για ευκολότερη πρόσβαση σε χρηματοδότηση και συμβουλές, με βάση τη συμπληρωματικότητα με τις υφιστάμενες δομές και προϊόντα.

Ανάπτυξησε επίπεδο ΕΕ: διεύρυνση του περιφερειακού πεδίου στήριξης του Ομίλου ΕΤΕπ με έμφαση στις χώρες της ΕΕ με λιγότερο ώριμα συστήματα στέγασης και μεγάλες ανεκπλήρωτες ανάγκες, όπου μια ενισχυμένη συμβουλευτική συνιστώσα θα συμπληρώσει τη χρηματοδότηση.

Προσέγγιση της αλυσίδας αξίας: άνοιγμα σε νέους τύπους στεγαστικών έργων — από την καινοτομία στον κατασκευαστικό τομέα έως την ανάπτυξη ακινήτων έως την ιδιοκτησία, με διασφαλίσεις πολιτικής.

Κινητοποίηση του ιδιωτικού τομέα: επέκταση της πελατειακής βάσης ώστε να συμπεριληφθούν ιδιωτικοί, κερδοσκοπικοί φορείς προώθησης

Τον Ιούλιο του 2024, η νεοσυσταθείσα ειδική ομάδα για τη στέγαση του Ομίλου ΕΤΕπ διοργάνωσε εναρκτήρια εκδήλωση στην οποία συμμετείχαν περίπου 300 ενδιαφερόμενοι από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα για να συζητηθεί η κλιμάκωση της χρηματοδοτικής στήριξης για οικονομικά προσιτή και βιώσιμη στέγαση σε ολόκληρη την ΕΕ. Την εκδήλωση ακολούθησαν τεχνικές συναντήσεις το φθινόπωρο με τα ενδιαφερόμενα μέρη για να συμβάλουν στη διαμόρφωση μιας πανευρωπαϊκής επενδυτικής πλατφόρμας μαζί με την Επιτροπή.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δραστηριοποιείται ήδη στον τομέα της στέγασης, με στήριξη, μεταξύ άλλων, μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, των Ταμείων της Πολιτικής Συνοχής, του InvestEU, του LIFE και του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη».

Όπως περιγράφεται στην επιστολή ανάθεσης καθηκόντων του Επιτρόπου Jørgensen, η Επιτροπή θα δημοσιεύσει το πρώτο ευρωπαϊκό σχέδιο οικονομικά προσιτής στέγασης. Το σχέδιο θα προσφέρει τεχνική βοήθεια στις πόλεις και τα κράτη μέλη και θα επικεντρωθεί στις επενδύσεις και τις δεξιότητες που απαιτούνται.

Ειδικότερα, η Επιτροπή θα αναπτύξει μια ευρωπαϊκή στρατηγική για τις στεγαστικές κατασκευές για τη στήριξη της προσφοράς κατοικιών, τη δημιουργία μιας πανευρωπαϊκής επενδυτικής πλατφόρμας για οικονομικά προσιτή και βιώσιμη στέγαση, τη διεξαγωγή ανάλυσης των επιπτώσεων της κερδοσκοπίας στον τομέα της στέγασης, τηστήριξη των κρατών μελών να διπλασιάσουν τις προγραμματισμένες επενδύσεις της πολιτικής συνοχής σε οικονομικά προσιτή στέγαση, την αντιμετώπιση συστημικών ζητημάτων με βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις κατοικιών και την υποβολή προτάσεων για την αντιμετώπιση της αναποτελεσματικής χρήσης του υφιστάμενου αποθέματος κατοικιών και την αναθεώρηση των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις ώστε να καταστεί δυνατή η λήψη μέτρων στήριξης της στέγασης, ιδίως για την ενεργειακή απόδοση και την κοινωνική στέγαση.

Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ElB) είναι το μακροπρόθεσμο δανειοδοτικό ίδρυμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο ανήκει στα κράτη μέλη της. Με βάση οκτώ βασικές προτεραιότητες, χρηματοδοτούμε επενδύσεις που συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων πολιτικής της ΕΕ ενισχύοντας τη δράση για το κλίμα και το περιβάλλον, την ψηφιοποίηση και την τεχνολογική καινοτομία, την ασφάλεια και την άμυνα, τη συνοχή, τη γεωργία και τη βιοοικονομία, τις κοινωνικές υποδομές, την ένωση κεφαλαιαγορών και μια ισχυρότερη Ευρώπη σε έναν πιο ειρηνικό και ευημερούντα κόσμο. 

Ο Όμιλος ΕΤΕπ, ο οποίος περιλαμβάνει επίσης το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤΕ), υπέγραψε νέα χρηματοδότηση ύψους σχεδόν 89 δισ. ευρώ για περισσότερα από 900έργα υψηλούαντικτύπου το 2024, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα και την ασφάλεια της Ευρώπης.   

Όλα τα έργα που χρηματοδοτούνται από τον όμιλο της ΕΤΕπ συνάδουν με τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα, όπως δεσμεύθηκε στον χάρτη πορείας της τράπεζας για το κλίμα. Σχεδόν το 60 % της ετήσιας χρηματοδότησης του Ομίλου ΕΤΕπ στηρίζει έργα που συμβάλλουν άμεσα στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, στην προσαρμογή και σε ένα υγιέστερο περιβάλλον.   

Προωθώντας την ολοκλήρωση της αγοράς και την κινητοποίηση επενδύσεων, ο Όμιλος υποστήριξε ένα ρεκόρ ύψους άνω των 100 δισ. ευρώ σε νέες επενδύσεις για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης το 2024 και κινητοποίησε 110 δισ. ευρώ σε αναπτυξιακά κεφάλαια για νεοφυείς επιχειρήσεις, επεκτεινόμενες επιχειρήσεις και ευρωπαίους πρωτοπόρους. Περίπου το ήμισυ της χρηματοδότησης της ΕΤΕπ εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατευθύνεται προς τις περιφέρειες συνοχής, όπου το κατά κεφαλήν εισόδημα είναι χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ. 

Α.Χ.Α ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ